Ένα σημαντικό φάρμακο για τη διαχείριση της Χρόνιας Θρομβοεμβολικής Πνευμονικής Υπέρτασης σε ασθενείς που είναι ακατάλληλοι για επέμβαση ΠΕΑ ή παρουσιάζουν εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα ΧΘΠΥ μετά από χειρουργική επέμβαση αποτελεί ο διεγέρτης riociguat. Το riociguat ανακαλύφθηκε και αναπτύχθηκε από την Bayer και στοχεύει ένα μοριακό μηχανισμό ο οποίος έχει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της ΠΥ. Είναι ένας τύπος φαρμάκου που ονομάζεται διεγέρτης της γουανυλικής κυκλάσης (sGC) και λειτουργεί διευρύνοντας τις πνευμονικές αρτηρίες δηλαδή τα αιμοφόρα αγγεία που συνδέουν την καρδιά στους πνεύμονες, καθιστώντας ευκολότερο για την καρδιά να αντλεί αίμα διαμέσου των πνευμόνων.

Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, η γουανυλική κυκλάση (sGC) είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται στα ενδοθηλιακά κύτταρα και είναι ο υποδοχέας για το μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ). Όταν το NO συνδέεται με την sGC, το ένζυμο καταλύει τη σύνθεση του μορίου σηματοδότησης, που ονομάζεται κυκλική μονοφωσφορική γουανοσίνη (cGMP). Η ενδοκυτταρική cGMP παίζει σημαντικό ρόλο στις ρυθμιστικές διεργασίες που επηρεάζουν τον αγγειακό τόνο (σύσπαση του αγγείου), τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, την ίνωση και τη φλεγμονή. Η πνευμονική υπέρταση σχετίζεται με ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, διαταραχή της σύνθεσης NO και ανεπαρκή διέγερση της οδού NO –sGC -cGMP.

Το riociguat έχει διπλό τρόπο δράσης. Ευαισθητοποιεί την sGC στο ενδογενές NO σταθεροποιώντας τη σύνδεση NO και sGC, ενώ διεγείρει άμεσα την sGC ανεξάρτητα από το NO και αποκαθιστά την οδό NO - sGC- cGMP οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγή cGMP.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το riociguat είναι η πρώτη φαρμακευτική θεραπεία που ενδείκνυται για την θεραπεία της ΧΘΠΥ σε ασθενείς οι οποίοι δεν μπορούν να χειρουργηθούν, ή που μετά από χειρουργική επέμβαση η αυξημένη πίεση του αίματος στους πνεύμονες παραμένει ή επανέρχεται. Εκτός από το riociguat, μέχρι σήμερα κανένα άλλο ειδικό φάρμακο για την ΠΥ, δεν έχει καταδείξει σημαντική επίδραση στην ΧΘΠΥ, κατά τις μελέτες Φάσης ΙΙΙ.

Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέες εγκεκριμένες φαρμακολογικές θεραπείες, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί η νόσος σε ασθενείς με ΧΘΠΥ που είναι ακατάλληλοι για επέμβαση ΠΕΑ ή παρουσιάζουν εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα ΧΘΠΥ μετά από χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς αυτοί αντιμετωπίζονταν μέχρι πρόσφατα με χρήση εκτός ενδείξεων (off-label) διαφόρων φαρμάκων για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, τα οποία όμως στερούνταν κλινικών αποδείξεων.

Ανθή Αγγελοπούλου

Με γνώμονα την πρόληψη ως στάση ζωής για όλους τους ανθρώπους, ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ διοργανώνει «Εβδομάδα Πρόληψης Υγείας» από τη Δευτέρα 2 Ιουνίου έως την Παρασκευή 6 Ιουνίου και προσφέρει προληπτικούς ελέγχους υγείας σε ιδιαίτερα προνομιακές τιμές.

Τους προληπτικούς ελέγχους υγείας μπορούν να διενεργήσουν όσοι επισκεφτούν τις ιστοσελίδες των νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ και ΜΗΤΕΡΑ του Ομίλου ΥΓΕΙΑ: www.hygeia.gr και www.mitera.gr. Οι ενδιαφερόμενοι θα δηλώσουν τα στοιχεία τους μέσω της ειδικής φόρμας συμμετοχής στα sites και θα ενημερωθούν για τον τρόπο διενέργειας των εξετάσεων.

Oι προληπτικοί έλεγχοι περιλαμβάνουν:

Έλεγχο Υπέρτασης στην τιμή των 40€: Γενική αίματος, σάκχαρο, κρεατινίνη, ουρικό οξύ, χοληστερόλη, HDL, LDL,  τριγλυκερίδια, νάτριο, κάλιο, γενική ούρων, εξέταση δείγματος ούρων για μικρολευκωματινουρία, ηλεκτροκαρδιογράφημα & ιατρική εκτίμηση. Ο έλεγχος θα διενεργείται στα νοσοκομεία ΥΓΕΙΑ, ΜΗΤΕΡΑ και τα δύο Διαγνωστικά Κέντρα του Ομίλου ΥΓΕΙΑ Υγείαnet Αθηνών (Βεντήρη 1 & Βασ. Σοφίας, πλησίον Hilton) και Υγείαnet Περιστέρι (Θηβών 177, Περιστέρι).

Δωρεάν εξετάσεις για τη διακοπή καπνίσματος: Κάντε σήμερα το πρώτο βήμα με έναν δωρεάν έλεγχο σπιρομέτρησης  &  μια συμβουλευτική συνεδρία στο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος. Ο έλεγχος θα γίνεται στο νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ.

Έλεγχο Ηπατίτιδας στην τιμή των 30€: Αιματολογικές εξετάσεις HBsAg, SGOT, SGPT, γ-GT, anti-HcV &  ιατρική εκτίμηση από Ηπατολόγο. Ο έλεγχος θα διενεργείται στα νοσοκομεία ΥΓΕΙΑ και ΜΗΤΕΡΑ.

Υπέρταση; Αλλάξτε τρόπο ζωής!

Αθανάσιος Ι. Μανώλης   

Συντονιστής Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας.

Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης

Πρόεδρος του Διεθνούς Συνεδρίου Υπέρτασης, Αθήνα 2014

Πρώτο και απαραίτητο μέτρο -σύμφωνα με όλες τις διεθνείς οδηγίες- αντιμετώπισης της υπέρτασης είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής σε 3+1 σημεία. Τα τρία αφορούν μειώσεις και το ένα αύξηση.

- Μειώνουμε την πρόσληψη αλατιού, μειώνουμε το σωματικό βάρος, μειώνουμε την κατανάλωση αλκοόλ.

- Αυξάνουμε την καθημερινή άσκηση του σώματος μας.

Αυτά τα τέσσερα σημεία αντιμετωπίζουν όλο το φάσμα της υπέρτασης:

-Μπορούν να εμποδίσουν την εμφάνισή της σε όσους έχουν προδιάθεση (λειτουργούν, δηλαδή, προληπτικά).  

-Επαναφέρουν σε φυσιολογικά επίπεδα την ήπια υπέρταση χωρίς να χορηγηθεί θεραπεία.

-Ρυθμίζουν την υψηλή υπέρταση σε καλύτερα επίπεδα ώστε να είναι δυνατή η μείωση των φαρμάκων.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε όλοι, τόσο οι άνθρωποι με υψηλή πίεση όσο και οι γιατροί, ότι τα φάρμακα μπορεί να είναι η εύκολη λύση αλλά δεν είναι η σωστή. Για πολλά χρόνια τα αντιυπερτασικά φάρμακα απετέλεσαν την "βολική" λύση με την οποία εξοικονομούσαμε χρόνο... για να καθόμαστε στον καναπέ και αντλούσαμε "ευχαρίστηση" εθίζοντας τη γεύση μας στο αλάτι μέχρι του σημείου να χάνει την ευαισθησία της. Τα φάρμακα όμως είναι η επιπλέον λύση μόνο όταν κάθε άλλο μέτρο βελτίωσης της υγείας ήδη αξιοποιείται.

Η τακτική αυτή εξασφαλίζει με τον καλύτερο τρόπο κάθε οργανισμό, τόσο του ίδιου του υπερτασικού όσο και του ασφαλιστικού του ταμείου.

Και επειδή οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του τι μπορεί να προσφέρει στην πράξη η αλλαγή του τρόπου ζωής, ας δούμε μερικά από τα πορίσματα μελετών:

- Η μείωση της πρόσληψης άλατος σε 2.4 νατρίου την ημέρα -από κάθε πηγή- οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης από 2 ως 8 mm Hg. Δηλαδή αν κάποιος έχει πίεση 143/92 mm Hg (δηλαδή είναι υπερτασικός) μπορεί να την κατεβάσει σε  138/88 mm Hg (δηλαδή εκτός των παθολογικών ορίων).

-  Η απώλεια κιλών οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης από 5 ως 20 mm Hg για κάθε 10 κιλά μείωσης του σωματικού βάρους.

- Η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ σε λιγότερο από δύο ποτά την ημέρα οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης από 2 ως 4 mm Hg.

- Περπάτημα 30 λεπτών την ημέρα  5 ως 7 ημέρες την εβδομάδα έχει ως αποτέλεσμα μείωση της αρτηριακής πίεσης από 4 ως 9 mm Hg.

- Όταν φρούτα, λαχανικά και τροφές με χαμηλά λιπαρά αποτελούν την καθημερινή μας διατροφή η αρτηριακή πίεση μειώνεται κατά 8-14 mm Hg.                      

- Τέλος, φαίνεται ότι η αντικατάσταση του άλατος με άλλο χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο και αυξημένης σε κάλιο οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης κατά 5.4 mm Hg. 

Να σημειωθεί ότι η βελτίωση των τιμών της πίεσης, η οποία επιτυγχάνεται με ένα σωστό τρόπο ζωής, αντιστοιχεί στη συνήθη δράση ενός αντιυπερτασικού φαρμάκου.

Το συμπέρασμα δεν μπορεί παρά να είναι ένα: Πάσχοντες από υπέρταση και γιατροί πρέπει άμεσα να αναθεωρήσουμε τον τρόπο αντιμετώπισης της αρτηριακής πίεσης και να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των διεθνών οδηγιών.

Η σημασία του άγχους στην υπέρταση

Κωνσταντίνος Τσιούφης

Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας

Α’ Καρδιολογική Κλινική,

Πανεπιστήμιο Αθηνών,

Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών

Οι περισσότεροι ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση θεωρούν ότι το άγχος και οι στρεσσογόνοι παράγοντες επιδεινώνουν την υπέρτασή τους. Είναι αυτό αλήθεια;

Σύμφωνα με πληθώρα δεδομένων οι καταστάσεις που αυξάνουν τα επίπεδα του στρες κατά τρόπο ξαφνικό και οξύ προκαλούν παροδικές αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης, οι οποίες είναι ικανές να προκαλέσουν βλάβες στα όργανα στόχους και, ενδεχομένως, σε μόνιμη αρτηριακή υπέρταση. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν να υπάρχει σχέση μεταξύ του χρόνιου στρες και της εμφάνισης και εγκατάστασης της υπέρτασης. Και όχι μόνο αυτό. Το χρόνιο στρες συνδέεται στενά και με τις επιπλοκές της υπέρτασης. 

Με απλά ερωτηματολόγια, τα οποία διαθέτει ο ιατρός, μπορεί να διαγνωσθεί πόσο το στρες επιβαρύνει τον ασθενή και να καθοριστεί η συνολική ψυχολογική του κατάσταση.

Πώς μπορεί να εξηγηθεί η σχέση στρες-άγχους και αρτηριακής πίεσης;

Οι ασθενείς με έντονο, καθημερινό στρες είναι συνήθως άτομα που όχι μόνο αυξάνεται έντονα η πίεσή τους σε στρεσογόνα ερεθίσματα αλλά έχουν και την τάση να ακολουθούν λιγότερο υγιεινό τρόπο ζωής. Με άλλα λόγια, οι μελέτες δείχνουν πως καταναλώνουν συνήθως περισσότερες «έτοιμες» τροφές, αλάτι, αλκοόλ και καφεϊνούχα σκευάσματα με αποτέλεσμα να επιτείνεται το πρόβλημα της αυξημένης αρτηριακής πίεσης. Άτομα με αυξημένο άγχος και κατάθλιψη συχνά δεν ακολουθούν την προτεινόμενη αντιυπερτασική αγωγή, και σαν να μην φτάνει αυτό, έρευνες έχουν δείξει ότι εμφανίζουν διαταραχή των νευρο-ορμονικών μηχανισμών ρύθμισης της πίεσης.

Η επαγγελματική δραστηριότητα και οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες αλλάζουν τη σχέση του άγχους με την αρτηριακή πίεση;

Όταν οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες είναι δύσκολες, οι άνθρωποι με υπέρταση υφίστανται διπλάσιο στρες καθημερινά και αυτό έχει επιπτώσεις στα επίπεδα της αρτηριακής τους πίεσης. Ανάλογα είναι τα ευρήματα των μελετών όσον αφορά και τους ανέργους. Η αύξηση του ποσοστού της ανεργίας οδηγεί μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στην ανάπτυξη υπέρτασης.

Πρόσφατη μελέτη -που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο περιοδικό Hypertension- με δείγμα 123.000 άτομα έδειξε ότι το στρες σχετιζόταν στενά με την υψηλή αρτηριακή πίεση καθώς υπήρχε αύξηση 1% των επιπέδων αρτηριακής πίεσης για κάθε άνοδο κατά 1 μονάδα του επιπέδου στρες. Ωστόσο, η επαγγελματική κατάσταση διαφοροποίησε σημαντικά τα ευρήματα αυτά. Δηλαδή όσο καλύτερη ήταν η θέση στην επαγγελματική κλίμακα τόσο η αρτηριακή πίεση "αρνιόταν" να ανέβει αναλογικά με τα αυξημένα επίπεδα στρες. Αντίθετα όσο χαμηλότερη η θέση στην επαγγελματική κλίμακα τόσο πιο αυξημένα τα επίπεδα τόσο του στρες όσο και της αρτηριακής πίεσης. Ανάλογη ήταν η εικόνα για τους χειρώνακτες. Και τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα για τους άνεργους που συμμετείχαν στην έρευνα καθώς δεν φαινόταν να έχουν την ικανότητα να διαχειριστούν τις καταστάσεις στρες και η αρτηριακή τους πίεση αυξανόταν εύκολα.

Πώς μπορούμε να τροποποιήσουμε την αρνητική σχέση στρες και αρτηριακής πίεσης;

Η συχνή αερόβια άσκηση - 30 λεπτά, 5 ως 7 φορές την εβδομάδα - μπορεί να μειώσει και το στρες και την αρτηριακή πίεση τόσο σημαντικά ώστε να μειωθεί κατά 20% η θνησιμότητα σε πληθυσμούς υπερτασικών. Παράλληλα, η διακοπή του καπνίσματος, η βελτίωση της διατροφής ώστε να περιλαμβάνει λιγότερα λιπαρά και αλάτι (καθώς τα τελευταία σχετίζονται με διέγερση του συμπαθητικού συστήματος), και η αντιμετώπιση του στρες με ειδικές τεχνικές (μετά από συμβουλή ειδικών)  μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πάντα σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή υπό την παρακολούθηση του θεράποντα γιατρού.