Ένα σημαντικό φάρμακο για τη διαχείριση της Χρόνιας Θρομβοεμβολικής Πνευμονικής Υπέρτασης σε ασθενείς που είναι ακατάλληλοι για επέμβαση ΠΕΑ ή παρουσιάζουν εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα ΧΘΠΥ μετά από χειρουργική επέμβαση αποτελεί ο διεγέρτης riociguat. Το riociguat ανακαλύφθηκε και αναπτύχθηκε από την Bayer και στοχεύει ένα μοριακό μηχανισμό ο οποίος έχει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της ΠΥ. Είναι ένας τύπος φαρμάκου που ονομάζεται διεγέρτης της γουανυλικής κυκλάσης (sGC) και λειτουργεί διευρύνοντας τις πνευμονικές αρτηρίες δηλαδή τα αιμοφόρα αγγεία που συνδέουν την καρδιά στους πνεύμονες, καθιστώντας ευκολότερο για την καρδιά να αντλεί αίμα διαμέσου των πνευμόνων.

Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, η γουανυλική κυκλάση (sGC) είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται στα ενδοθηλιακά κύτταρα και είναι ο υποδοχέας για το μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ). Όταν το NO συνδέεται με την sGC, το ένζυμο καταλύει τη σύνθεση του μορίου σηματοδότησης, που ονομάζεται κυκλική μονοφωσφορική γουανοσίνη (cGMP). Η ενδοκυτταρική cGMP παίζει σημαντικό ρόλο στις ρυθμιστικές διεργασίες που επηρεάζουν τον αγγειακό τόνο (σύσπαση του αγγείου), τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, την ίνωση και τη φλεγμονή. Η πνευμονική υπέρταση σχετίζεται με ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, διαταραχή της σύνθεσης NO και ανεπαρκή διέγερση της οδού NO –sGC -cGMP.

Το riociguat έχει διπλό τρόπο δράσης. Ευαισθητοποιεί την sGC στο ενδογενές NO σταθεροποιώντας τη σύνδεση NO και sGC, ενώ διεγείρει άμεσα την sGC ανεξάρτητα από το NO και αποκαθιστά την οδό NO - sGC- cGMP οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγή cGMP.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το riociguat είναι η πρώτη φαρμακευτική θεραπεία που ενδείκνυται για την θεραπεία της ΧΘΠΥ σε ασθενείς οι οποίοι δεν μπορούν να χειρουργηθούν, ή που μετά από χειρουργική επέμβαση η αυξημένη πίεση του αίματος στους πνεύμονες παραμένει ή επανέρχεται. Εκτός από το riociguat, μέχρι σήμερα κανένα άλλο ειδικό φάρμακο για την ΠΥ, δεν έχει καταδείξει σημαντική επίδραση στην ΧΘΠΥ, κατά τις μελέτες Φάσης ΙΙΙ.

Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέες εγκεκριμένες φαρμακολογικές θεραπείες, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί η νόσος σε ασθενείς με ΧΘΠΥ που είναι ακατάλληλοι για επέμβαση ΠΕΑ ή παρουσιάζουν εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα ΧΘΠΥ μετά από χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς αυτοί αντιμετωπίζονταν μέχρι πρόσφατα με χρήση εκτός ενδείξεων (off-label) διαφόρων φαρμάκων για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, τα οποία όμως στερούνταν κλινικών αποδείξεων.

Ανθή Αγγελοπούλου